ΜΙΛΩΝΤΑΣ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΑΝΟΙΓΜΑ ΣΤΗ ΖΩΗ,
ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΩΝ ΕΘΙΣΜΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΙΚΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

        Όταν είμαστε αυτό που πραγματικά νιώθουμε κι όχι καταναγκασμένοι να φαινόμαστε αυτό που θα «έπρεπε» να είμαστε, μπορεί και να νιώσουμε ευάλωτοι.  Εάν όμως μοιραζόμαστε αυτά που μας καθιστούν ευάλωτους αυξάνει η οικειότητα και βαθαίνει ο δεσμός με τον άλλον. 

        Η ανάγκη κατανόησης είναι θεμελιώδης ανάγκη, όπως η τροφή και το sex και συνεπάγεται επίμονη προσπάθεια με αυτοέλεγχο, υπευθυνότητα και ελευθερία.  Αλλά τι χαρά και για τα δύο μέρη όταν καταλαβαινόμαστε! Οτιδήποτε αναστέλλει αυτή τη βασική ορμή για τη ζωή, μας αιχμαλωτίζει σε μια κατάσταση αποξένωσης απέναντι στην ίδια μας τη ζωή.

        Κύριο μέλημα σε μια μεταβατική ηλικία όπως η εφηβεία είναι η σύγκρουση για την αναζήτηση της ταυτότητας και της ικανότητας, μέσα στην οποία ένας έφηβος πρέπει να είναι ικανός να αναμένει να γίνει αυτό που με επιμονή και υπομονή χτίζει για να είναι. Παράλληλα, εμείς οι γονείς και οι σημαντικοί ενήλικες για τη ζωή σου, όπως οι παιδαγωγοί, οφείλουμε να σε αγκαλιάζουμε με εμπιστοσύνη και μια ζεστή ματιά της αποδοχής-ευχής. Χρειάζεται επίσης να αξιοποιείς τον πλούτο της παιδείας (όχι μόνο συσσώρευση τεχνικών δεξιοτήτων) και της λογοτεχνίας, ως τον αμεσότερο μύστη σ’ αυτήν, που ανοίγουν καινούργιους δρόμους και σε προετοιμάζουν να αναγνωρίζεις τον εαυτό σου στους άλλους ανθρώπους.

       Το άνοιγμα στην επίδραση και τη θετική αλλαγή που φέρουν οι πραγματικοί φίλοι, μας δίνει την δυνατότητα να τους επηρεάζουμε κι εμείς δημιουργώντας μια πραγματική συλλογικότητα, αντί να τους αθροίζουμε σαν «φίλους» στο facebook, για να γεμίσουμε το ναρκισσισμό μας. Με τους φίλους μας καλλιεργούμε τις συναισθηματικές και κοινωνικές δεξιότητές μας, την συμπάθεια, το έλεος και την αλληλεγγύη για τους συνανθρώπους μας, ιδίως σε μια εποχή κρίσης όπου η επιθετικότητα μεγεθύνεται με τις δυσκολίες και μετατρέπεται σε ηθική της σύγκρουσης. Είναι το αντίθετο της ολικής ταύτισης με την τυφλή οργή ή την παθητική παραίτηση σε καταστάσεις που εκμηδενίζουν το άτομο φέρνοντας στην επιφάνεια πρωτόγονα ένστικτα για μια φοβική αντιμετώπιση της ζωής ή τη φαντασίωση μιας μαγικής λύσης, πάλι, από μια παντοδύναμη συμβολική χημική ή εικονική «μαμά».

                Η εξάρτηση είναι ένα διαρκώς μεταλλασσόμενο σύμπτωμα της μεταμοντέρνας τεχνολογικής εποχής όπου, κατά τον Ρόλο Μέι (γνωστό υπαρξιακό ψυχοθεραπευτή και μέντορα του διάσημου θεραπευτή-συγγραφέα  Ίρβιν Γιάλομ) «η τεχνολογία είναι η δυνατότητα να διευθετούμε τον κόσμο κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να μην γευόμαστε την εμπειρία του». Είναι η καταναγκαστική ικανοποίηση με υποκατάστατα σχέσεων σε έναν εικονικό κόσμο, ή η ανάγκη της άμεσης απόλαυσης,  παρακάμπτοντας τον άλλον  στην ένωση  με μία ουσία, αντί για την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης σχέσης. Έτσι  η ζωντανή συνάντηση με τους άλλους γίνεται όλο και πιο δύσκολη, ώστε να επιθυμεί κάποιος την επιστροφή στην ασφάλεια του εικονικού εικονικού αυξάνοντας διαρκώς την καθημερινή δόση εξάρτησής του από αυτό.

               Η πρόληψη του εθισμού είτε από ουσίες είτε από την ηλεκτρονική διαμεσολάβηση με τον κόσμο, βασίζεται στην προαγωγή της ψυχοκοινωνικής υγείας στην οικογένεια και την κοινωνία, των οποίων η εξάρτηση είναι σύμπτωμα. Μόνο μέσα σε  πραγματικές σχέσεις με αποδοχή, κατανόηση και βαθιές συναισθηματικές ή (επιτρέψτε μας την υπέρβαση) ερωτικές σχέσεις, μπορεί κανείς να είναι αυτάρκης  και  να ζει  την πολυπλοκότητα αλλά και την χαρά της ζωής, χωρίς τα χημικά ή ηλεκτρονικά υποκατάστατα της.

              Πρέπει όμως να αλλάξουμε και την ζωή, να υπερασπιστούμε όλα αυτά που δεν πρέπει να χαθούν και να παλέψουμε εναντίον της αθλιότητας και του αποκλεισμού, που αποτελούν αγκάθια στο κοινωνικό σώμα. Χρειάζονται ουσιαστικές αλλαγές στην παιδεία και στον τρόπο κατανόησης του κόσμου εντός και γύρω μας, ώστε να μπορούμε να μοιραζόμαστε τις αδυναμίες και τις ικανότητες μας χτίζοντας σχέσεις ανθρώπινης ανταπόκρισης με μια βαθιά ευαισθησία για το επερχόμενο, για την αγάπη του μέλλοντος μας.

 Δρ.  Χάρης Καραμπέτσος, Παιδοψυχίατρος
 Διδάκτωρ Ιατρικής Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου
This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.